Verhalen lijken niet meer zo te passen in onze tijd. Om ze te horen, zouden we moeten vertragen en in onze tijd willen we juist snel. Veel informatie is beeldmateriaal, en dat verwerken we ook anders. Maar kunnen we wel zonder echte verhalen? Hoort het niet bij wie wij als mensen in essentie zijn?
Het verhaal verandert naar digitaal
Vanmorgen fietste ik op mijn gemak naar mijn werk, door de binnenstad waar het dagelijks leven net wat op gang kwam. Ik kwam allerlei verschillende mensen tegen, sommige heel opvallend, anderen minder. Ik realiseerde me dat al deze mensen een verhaal te vertellen hebben, over wie ze zijn, waar ze vandaan komen en waar ze heen gaan. Maar sommige mensen lijken ver af te staan van hun eigen verhaal, ze ervaren niet zo de verbinding met gebeurtenissen eerder in hun leven. Ook in het onderwijs lijkt het vertellen van verhalen minder vaak te gebeuren. De nadruk ligt meer op het verwerven van kennis, en op het toetsen daarvan. Terwijl verhalen vertellen het leerproces zo mooi kan ondersteunen. Juist de onderwijzers van vroeger die mooi konden vertellen, zijn de mensen die mij hebben geïnspireerd. Er zijn ook altijd verhalen geweest, ze zijn belangrijk en ze verbinden ons met onze geschiedenis en onze voorouders. Maar in het tijdperk van internet en Social Media zien we een tendens van korte en snelle uitwisseling van informatie. Hierdoor verandert dat wat we zien en horen. En ook ons vermogen om rustig te luisteren wordt minder goed, merk ik. De snelle digitalisering lijkt ons steeds verder weg te brengen van wie we als mens wezenlijk zijn. Computers en robots nemen steeds meer taken van ons over, soms zelfs denken ze al voor ons. Maar er is één belangrijk verschil tussen computers en mensen; wij hebben een bewustzijn, een besef van onszelf in de tijd, van onszelf in relatie tot de aarde en tot elkaar. Juist door verhalen weten we wat we als mensen hebben meegemaakt, hoe we ons verhouden tot elkaar, de natuur en zelfs tot de ruimte.
De kracht van een verhaal
Verhalen raken ons en kunnen inspireren, we leren ervan, we voelen ons verbonden, we horen ergens bij. Er zijn verhalen die op waarheid berusten, maar ook sprookjes, legendes en fantasieverhalen kunnen je meenemen naar een andere wereld. Vaak zitten ze vol eeuwenoude levenswijsheden. Wat mij steeds meer opvalt is dat mensen juist vaker op zoek zijn naar ‘het verhaal’. Van zichzelf, van hun familie, van een product dat ze kopen, of een werkgever waar ze willen solliciteren. Volgens mij is dat juist omdat we ten diepste verbonden willen zijn. We willen weten wat de waarde van iets, of iemand is. Dat betekent dat bedrijven ook op zoek gaan naar hun verhaal, enerzijds om hun product of dienst te verkopen, anderzijds om de juiste mensen te vinden en aan zich te binden. Wij mensen hebben een behoefte om onszelf te onderscheiden en tegelijk het gezamenlijke te vinden. Voor organisaties is het dan super belangrijk om een goed verhaal te kunnen vertellen. Over bestaansrecht, missie en meer.
Het verhaal als basis van je ontwikkeling
In mijn werk als Lifecoach en Loopbaancoach begin ik altijd met een Levensloop, ik laat de coachee zijn verhaal vertellen. En dat is altijd een heel bijzonder moment in het coachingstraject. We staan stil bij waar iemand vandaan komt, wat hij heeft meegemaakt en hoe dat hem heeft gevormd. Want als we nu keuzes willen maken, of ergens mee worstelen, dan is het essentieel dat we onze geschiedenis kennen, soms zelfs van de generaties voor ons. Soms levert een familiesopstelling dan belangrijke informatie. We zijn als mens verbonden, allereerst met onszelf, maar ook met elkaar en met de verhalen van ons leven. Als je weet wat daarin belangrijk is, dan kan je soms een bepaalde lijn ontdekken, en kan je ook makkelijker naar de toekomst andere keuzes maken. Soms gaat dat vrij makkelijk, en soms is er nog een helingsproces nodig, omdat er veel oude pijn aanwezig is.
Maar altijd is er het verhaal, waar je onderdeel van bent, en waar je aan blijft werken.
Foto door Mark Neal via Pexels
